Psychoanalytische psychotherapie maakt deel uit van een grotere familie van gesprekstherapieën. In België worden vier brede therapiestromingen erkend.
Er zijn: cognitieve gedragstherapie, psychoanalytische psychotherapie, cliëntgerichte of experiëntiële therapie en systeemtherapie. Het is niet altijd gemakkelijk om uit te maken welke therapievorm voor jou meest geschikt is. In het ideale geval kan je het advies vragen van een ervaren therapeut of van een andere hulpverlener die de verschillende therapeutische benaderingen kent en je kan helpen bij je keuze.
Soms wordt pas na verloop van tijd duidelijk wat je nodig hebt en wat je wil en kan bereiken. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat aanvankelijk een benadering aangewezen lijkt waarin specifiek wordt gewerkt aan een bepaald gedrag of probleem dat je leven sterk belemmert. Soms kan een korte gerichte therapie van het type cognitieve gedragstherapie je hierbij helpen. Misschien is dat alles wat je wenst of nodig hebt. Het is ook mogelijk dat je later op een meer onderzoekende manier bepaalde dingen wil uitzoeken. Misschien wil je ontdekken wat deze symptomen betekenen en wil je ook andere aspecten van je belevingen en van je relaties beter begrijpen en veranderen. In dat geval is het mogelijk dat je later op zoek wil gaan naar een psychoanalytische behandelvorm.
De keuze van een therapeutische benadering (en ook de keuze tussen verschillende psychoanalytische psychotherapievormen) hangt zowel af van het probleem waarvoor je hulp zoekt als van waar je zelf naar op zoek bent, wat je wil bereiken. Soms vraagt het wat tijd om dit uit te zoeken en te ervaren. Je kan daarin je eigen weg gaan, maar je kan er ook over spreken met mensen uit je omgeving. Misschien ken je mensen die zelf in therapie zijn geweest, en die je kunnen vertellen over hun ervaringen. Misschien heb je een huisdokter of ken je een andere hulpverlener die hiermee vertrouwd is en je advies kan geven. Je kan ook contact nemen met een psychotherapeut en vragen dat die je in eerste instantie helpt uit te zoeken welke soort hulp je nodig hebt of welke therapie op dit specifieke moment in jouw leven voor jou best geschikt is. Soms is een gespecialiseerd psychologisch (test)onderzoek zinvol om een gefundeerde keuze te maken.